Skip to main content

Auteur: NVRR secretariaat

Het secretariaat van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers & Rekenkamercommissies.

Training: Zelf infographics maken

DeBeeldbouwers nemen jullie stap voor stap mee om van veel tekst een sprekende infographic te maken. In deze 1-daagse training werk je aan je eigen project. Onder begeleiding van DeBeeldbouwers maken jullie een infographic in het programma Canva. De training heeft een prettige balans tussen theorie en doen. Van schetsen en het bestuderen van soorten infographics, tot vormgeeftips en uitwerken in Canva. Uiteraard mag je aan het einde van dag je infographic presenteren! Iedereen krijgt aan het eind van de dag een cheatsheet mee naar huis met alle tips en trucks nog eens op een rij zodat je de volgende dag direct door kan!

De eerste training staat gepland op 8 december in Utrecht. We starten om 09:00 en zorgen dat we klaar zijn om 17:00. De lunch wordt op de locatie verzorgd. Meer informatie over DeBeeldbouwers vind je op debeeldbouwers.nl.

Er kunnen maximaal 12 deelnemers meedoen. Is de training vol? Schrijf je in op de reservelijst dan zoeken we een nieuwe datum voor nog een training!

Training: Vergroot de impact van je rekenkamer

Als lid van de rekenkamer is analytisch vermogen en inhoudelijke kennis van belang. De opvattingen over uw kennis en inzichten worden, echter, ook mede bepaald door de manier waarop u deze kennis communiceert. Die manier heeft invloed op hoe deze wordt ontvangen en begrepen. Hierbij spelen non-verbale signalen, gedrag en belangen een belangrijke rol.

Om de intentie van adviezen over het voetlicht te krijgen is het derhalve van belang dat deze congruent is met de wijze waarop u deze communiceert. Wanneer de vorm en inhoud congruent is heeft u maximale impact.

Dat vraagt om bewustzijn van de eigen communicatiestijl zodat u ook in staat bent professioneel af te stemmen op uw boodschap en de personen voor wie het advies is bedoeld. Dit versterkt de ontvankelijkheid voor de logica en zorgvuldigheid van de bevindingen en vergroot het draagvlak voor de aanbevelingen ter verbetering.

De werkwijze

Praktijkcasussen en een helder theoretisch kader wisselen elkaar af waarbij u ontdekt waar uw talent ligt als professioneel adviseur. Het gaat daarbij niet over het goed of fout maar over de voor- en nadelen van iedere advies stijl. U krijgt concrete handvatten mee voor uw dagelijkse praktijk en u leert van u medecursisten.

Leerdoelen

  • Verdieping van het zicht krijgen op uw eigen stijl van adviseren
  • Herkennen van verschillende stijlen
  • Herkennen en inspelen op gedrag van de ander
  • Het zelf verzamelen van aandachtspunten voor uw adviesvaardigheden

Rekenkamers doen gezamenlijk onderzoek naar invulling NPLV

De rekenkamers van Arnhem, Groningen en Heerlen doen gezamenlijk een langjarig onderzoek naar de resultaten en effecten van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV), ieder in hun eigen gemeente. Het belangrijkste doel van het gezamenlijke langjarige rekenkameronderzoek is de gemeenteraden door de jaren heen te ondersteunen bij hun kaderstellende en controlerende taken voor dit programma. Het eerste deelonderzoek is erop gericht de gemeenteraad inzicht te geven in de startsituatie en de lokale invulling van het programma.

De rijksoverheid heeft het NPLV opgezet om de komende 20 jaar samen met 19 gemeenten en andere lokale partijen de leefbaarheid en veiligheid in 20 focusgebieden weer op orde te krijgen en de bewoners meer perspectief te bieden. In deze kwetsbare stedelijke gebieden hebben inwoners namelijk bovengemiddeld te maken met onder meer armoede, schulden, gezondheidsproblemen, overlast, schrale woonomstandigheden en (gevoelens van) onveiligheid. Jongeren die in deze gebieden opgroeien hebben meer kans op een lager schoolniveau, voortijdig schoolverlaten, een lager betaalde baan en het vertonen van normoverschrijdend gedrag. Heerlen-Noord, Groningen Noord en Arnhem Oost behoren tot de 20 focusgebieden.

Het NPLV is in juli 2022 gestart. Uitgangspunt is samenwerking en ontschotting tussen de verschillende ministeries op landelijk niveau en een integrale gebiedsgerichte werkwijze op lokaal niveau. Doel van een integrale werkwijze en ontschotting is dat verschillende gelstromen gecoördineerd worden ingezet. Per focusgebied wordt hiertoe een alliantie opgezet van overheid en maatschappelijke organisaties, zoals woningbouwcorporaties, onderwijsinstellingen en politie.

De rekenkamers van Heerlen, Arnhem en Groningen gaan dit grote landelijke programma in hun eigen gemeente langjarig volgen. Omdat het NPLV veelomvattend, langjarig en complex is, voert elke rekenkamer eerst een startonderzoek uit. Doel van het startonderzoek is inzicht verkrijgen in de wijze waarop de gemeente lokaal het NPLV opzet en invulling geeft en op welke wijze de gemeenteraad haar rol kan vervullen. Daarmee bieden de rekenkamers inzicht in de beleidsmatige, financiële en governance kaders van het programma en de informatievoorziening over de voortgang aan de gemeenteraad. Actuele vragen betreffen ook de financiering vanuit het Rijksprogramma waarover nog veel onduidelijkheid bestaat. Bekend is dat er een beroep zal worden gedaan op diverse Rijksbudgetten, zoals het Volkshuisvestingsfonds en de Regiodeals.
Er is een opzet gekozen waarbij ook andere rekenkamers van NPLV-gemeenten bij het onderzoek aan kunnen sluiten. De samenwerking met andere rekenkamers zal overzicht geven van wat werkt in de verschillende lokale programma’s en biedt de mogelijkheid om van elkaar te leren.

Terugblik Koos Janssen als voorzitter van de goudvinkjury

Koos Janssen, burgemeester van Zeist, was 4 jaar lang de voorzitter van de jury van de Goudvinkprijs. Samen blikken we terug op zijn tijd als juryvoorzitter en de waarde van de Goudvink. De prijs, uitgereikt vanuit de Nederlandse Vereniging voor Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR), is een prijs voor het beste rekenkamerrapport. De vink staat symbool voor het ‘afvinken’ van criteria waaraan het gevoerde bestuur moest voldoen. Waar eerder vooral technisch werd gekeken, zijn later meer criteria mee gaan tellen voor de Goudvink.

Download hieronder het volledige artikel in PDF formaat.

Lunchwebinar: is een rekenkamer in een waterschap iets voor mij?

Het zal je niet ontgaan zijn dat met de wet versterking decentrale rekenkamers ook in waterschappen rekenkamers komen. Een deel van de waterschappen had al een rekenkamer(commissie) en een dele nog niet. Vanaf de zomer wordt er in veel waterschappen geworven voor nieuwe rekenkamerleden. Misschien heb je bij het zien van de vacatures wel gedacht: misschien is dat iets voor mij? En misschien stelde je je hierbij ook de vraag: hoe verschilt een rekenkamer in een waterschap van een rekenkamer in een gemeente? Over deze vragen gaan we, samen met actieve leden uit de waterkring, graag met je in gesprek tijdens dit lunchwebinar!

De weg naar de modelverordening

Silvi Joosten en Gerard Lappee zitten in het transitieteam dat de afgelopen maanden hard gewerkt heeft aan de modelverodening samen met de VNG. Zij hebben ook een model gemeenschappelijke regeling, onderzoeksprotocol en huishoudelijk reglement opgesteld. Silvi is onderzoeker bij gemeenten met een specialisatie in rekenkamerwerk, ze is ook lid van de rekenkamercommissies van Bergen (L), Montferland en Rheden. Gerard is secretaris van de Rekenkamercommissie Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg en is secretaris van de Provinciale Adviescommissie Leefomgeving. 

Hoe kwamen jullie ertoe om je hand op te steken voor het transitieteam?

Silvi: Ik heb lang als interimmanager gewerkt en ik vind het nog steeds heel boeiend om de consequenties van een verandering te analyseren en daar de meest praktische oplossingen voor te zoeken. Ik wil graag verbeteren, maar ook het goede behouden. En hoe kun je dat beter doen dan hierover mee te denken in een transitieteam?!

Gerard: Onze rekenkamercommissie had al in 2020 de verordening kritisch bekeken en een waslijst met verbetersuggesties aangereikt aan de griffiers. Maar die wilden het liefste aansluiten bij een modelverordening van de VNG. Dus ik dacht: dan moet ik mij gaan bemoeien met het opstellen van de nieuwe modelverordening!

 

Hadden jullie al ervaring met het maken van bijvoorbeeld een verordening?

Ja, maar dat is toch alweer een hele tijd geleden. Gelukkig heeft de VNG een heel strak format waaraan verordeningen moeten voldoen. Daarnaast hoefde maar weinig in de verordening te worden opgenomen omdat bijna alles al in de Gemeentewet zelf wordt geregeld. In de wet staat wat de gemeenteraad nog in een verordening moet regelen en een meeleesgroep heeft de concept verordening ook nog eens kritisch doorgelezen.

Gerard: Nee, geen enkele ervaring. Gelukkig was één van onze rekenkamercommissieleden jurist. Met haar heb ik regelmatig kunnen sparren.

 

Het maken van de verordening is natuurlijk achter de schermen gebeurd, hoe gaat zoiets?

Silvi:

Tja, in ieder geval anders dan gedacht. Wij gingen vooral over de inhoud en de VNG over het proces en het juridische format. We hebben leuk met elkaar samengewerkt en kregen veel vrijheid, maar de hele procedure duurde wel lang. En aangezien ik niet echt heel geduldig ben… Maar zeker leuk om een keer mee te maken.

Gerard: Lies van Aelst had contact gelegd met de VNG. Daaruit volgde een digitale kennismaking. Silvi en ik waren in de veronderstelling dat de VNG strakke kaders zou meegeven aan ons. Maar het tegendeel bleek het geval: we hadden eigenlijk heel veel ruimte!

Het uitgangspunt was om de tekst zo kaal mogelijk te maken. Dus hebben we veel tekst geschrapt; zoals tekst die al in de Gemeentewet staat.

Verder voegden we artikelen toe die volgden uit de Wet versterking decentrale rekenkamers.

Ook hebben we jargon zoveel mogelijk omgezet in normale taal.

Als Silvi en ik het eens waren over een concept-versie, dan stuurden we deze naar de VNG. Enkele weken later volgde dan meestal een digitale ontmoeting met de VNG. Zo hebben we sinds oktober 2022 zo’n drie keer met de VNG overlegd. En daarnaast verwerkten we reacties van meelezers (raadsleden, griffiers, het ministerie van BZK VNG, NVRR).

 

Heeft het maken van deze toolkit voor rekenkamers jullie ook iets gebracht?

Silvi:

Ik vond en vind het nog steeds erg leuk. Vooral de samenwerking met Gerard en Lies is mij heel goed bevallen. We hebben samen gemopperd maar vooral ook veel gelachen en geleerd. De modelverordening en het conceptreglement van orde zijn nu klaar, het voorbeeld onderzoeksprotocol en de voorbeeld gemeenschappelijke regeling ligt bij de meeleesgroep ter beoordeling. Wat nog rest is deze toolkit inclusief de passages uit de Gemeentewet en de verbinding ertussen op de site laten plaatsen. Als dat klaar is, ben ik tevreden en trots op wat Gerard en ik samen, met de hulp van heel wat anderen, hebben opgeleverd.

Gerard: Ja, het inzicht dat je als niet-jurist een zinvolle bijdrage kunt leveren aan het opstellen van juridische documenten. Gewoon een kwestie van kritisch lezen en je gezond verstand gebruiken.

Lunchwebinar: ervaringen met inwonerparticipatie in de rekenkamer

Veel rekenkamers denken na over de vraag ‘kan ik inwoners betrekken bij mijn rekenkamer(onderzoek)?’. Soms vragen (volks)vertegenwoordigers hun rekenkamer ook om over dit thema na te denken. Verschillende rekenkamers deden hier ook al ervaring mee op, op uiteenlopende wijze. We gaan in dit lunchwebinar, samen met drie rekenkamers die al ervaring opdeden met inwonerparticipatie, het gesprek hierover aan. De rekenkamers van Nijmegen, Zeist en De Wolden delen hun ervaringen en er is veel ruimte voor interactie om ook eigen ervaringen uit te wisselen.

Steven Oostlander beoogd voorzitter NVRR

Na een zorgvuldige wervingsprocedure waarbij bestuur en leden betrokken waren, draagt het bestuur Steven Oostlander voor als nieuwe voorzitter voor de NVRR. Steven is voorzitter van de Rekenkamercommissie Dordrecht en was in het verleden voorzitter van de Rekenkamer Amersfoort. In het dagelijks leven is hij afdelingshoofd stelselregie bij Logius en hiervoor werkte hij zo`n 18 jaar voor de organisatie van de Tweede Kamer. Steven wordt op de ALV op 11 oktober voorgedragen voor benoeming.

Meer weten over Steven? https://www.linkedin.com/in/steven-oostlander

Training behavioural auditing: het onderzoeken van gedrag en drijfveren

Deze training is een vervolg op het mini-symposium “Gedrag in Rekenkameronderzoek, nut en noodzaak”, aanwezigheid bij het symposium is geen vereiste voor deelname. We gaan in meer detail in op het onderzoek doen naar cultuur en gedrag op een open, inductieve manier. Behavioural auditing is gericht op het onderzoeken van gedrag van mensen in organisaties. Sociaal-psychologische en culturele factoren spelen daarin een belangrijke rol. In de workshop wordt cultuur & gedrag praktisch hanteerbaar en onderzoekbaar gemaakt. Er wordt rekening gehouden met de specifieke context van rekenkamers.

Behavioural auditing richt zich op het onderzoeken van drijfveren voor gedrag. Echte drijfveren zijn vaak anders dan mensen in eerste instantie rapporteren. Sterker, zij zijn zich daar vaak maar ten dele of zelfs helemaal niet van bewust. Het is aan de onderzoeker om deze boven tafel te krijgen. We maken hierbij gebruik van concepten en ideeën die zijn ontwikkeld aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT) door gezaghebbende wetenschappers als Peter Senge, Chris Argyris, Donald Schön en Edgar Schein.

Als deelnemer maak je kennis met een ander onderzoeksdesign dan je misschien gewend bent. We betreden hiermee een voor veel rekenkameronderzoekers nieuw terrein. Veel van de technieken en vaardigheden die nodig zijn om een behavioural audit uit te kunnen voeren, zijn ook op andere gebieden toepasbaar en kunnen goed worden ingezet bij andere onderzoeken.

Leerdoelen

  • Je maakt kennis met onderzoekstradities zoals action research en met aan het MIT ontwikkelde concepten en inzichten over lerende organisaties.
  • Je leert hoe deze theoretische inzichten te vertalen naar inzichten die betrekking hebben op het denken en doen van mensen in organisaties, vanuit de rol van rekenkameronderzoeker.
  • Je maakt kennis met een traditie van relevant en deugdelijk onderzoek gericht op het gedrag van mensen in organisaties gebaseerd op een aan het MIT ontwikkeld onderzoeksdesign.
  • Je leert hoe bevindingen kunnen worden verwerkt in een helder en aansprekend rapport.
  • Je krijgt inzicht in welke vaardigheden nodig zijn voor een Behavioural Audit.

Omschrijving en programma
In deze training gaan we uit van zogenaamd case-gericht onderwijs. We doorlopen het onderzoeksproces stapsgewijs op basis van een casus. Het werken aan de casus wordt afgewisseld met korte theoretische inleidingen en korte oefeningen. Je kunt deze training ook volgen als je niet bij het mini-symposium aanwezig kon zijn.

Maximaal 15 deelnemers, De training is kosteloos, de kosten voor later dan 14 dagen van te voren afmelden bedragen 75 euro.