Binnen de NVRR zijn verschillende kringen, commissies en teams actief die zich gezamenlijk inzetten voor kennisdeling en kennisverwerving binnen de vereniging. Regelmatig zijn er vacatures in de verschillende kringen, commissies en teams. Heb je interesse om actief te worden, stuur dan een mail naar info@nvvr.nl en we bekijken waar je interesse ligt en welke mogelijkheden er zijn. Een sterke vereniging maken we immers samen.
Op 1 maart stop ik na bijna 12 jaar als directeur/bestuurder van de Rekenkamer Metropool Amsterdam. Stoppen als voorzitter van de NVRR ligt in het verlengde van die stap. Bestuursleden van de NVRR behoren lid te zijn van een rekenkamer. In de statuten is een uitzondering gemaakt voor de voorzitter. Die mag van buiten komen. Maar dat is toch vooral bedoeld voor noodgevallen, om er voor te zorgen dat de vereniging niet zonder voorzitter komt te zitten. En dat is nu zeker niet het geval. Met Ans Hoenderdos krijgt de vereniging een prima voorzitter.
Het lijkt me zeker boeiend om nog actief te blijven in het decentraal bestuur. Er zijn nog genoeg uitdagingen. Ik wil het wel anders doen dan nu. Het is prettig om de ruimte te hebben om allerlei activiteiten te ondernemen en op verschillende manier actief te zijn. Maar daarbij past de komende jaren zeker het helpen van gemeenten – met gemeenten heb ik toch de meeste affiniteit – om de uitvoering goed te monitoren en zich beter te verantwoorden. Ik vind dat erg belangrijk omdat ik er van overtuigd ben dat daarmee ook de grip op en daarmee de kwaliteit van de uitvoering verbetert. Verder vind ik het erg leuk om nog kennis te delen via seminars of cursussen. Wellicht ook binnen NVRR-verband.
Op twee zaken ben ik vooral trots. In de eerste plaats zijn we er in geslaagd om de boel bij elkaar te houden. We zijn een vereniging met verschillende soorten leden. Er zijn kleine en grote rekenkamers en rekenkamercommissies met ieder hun eigen context. Dat zorgt voor verschillen in belangen en inzichten. Toch zijn we bij elkaar gebleven en hebben de vereniging samen sterker gemaakt. In de tweede plaats ben ik trots op de stappen die we de afgelopen jaren met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken hebben gezet richting verdere professionalisering. We zitten nu als één van de belangrijke partijen aan tafel met de VNG, de Vereniging van Griffiers en Nederlandse Verenging van Raadsleden om samen te praten met het ministerie over verbetering van het lokaal bestuur en onderhouden contacten met het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen.
Een bloeiend verenigingsleven, waarin veel ruimte is om op allerlei mogelijke manieren kennis met elkaar te delen. Het is mijn overtuiging dat we als rekenkamerwereld de uitgelezen plek zijn om te werken aan cumulatieve kennis over de praktijk van het decentraal bestuur. Kennis die niet alleen zinvol is voor ons zelf, maar ook voor bestuurders, volksvertegenwoordigers en ambtenaren. Ik heb bij de gemeenten waarvoor ik heb mogen werken gemerkt, dat er bepaalde hardnekkige problemen zijn die vragen om structurele aandacht en het grondiger nadenken over mogelijke oplossingen. En Amsterdam is niet uniek, al denken ze daar zelf vaak anders over. Problemen in andere gemeenten, provincies en waterschappen zijn vaak vergelijkbaar. Dus zoek en ontmoet elkaar en wordt een gerespecteerd kenniscentrum.
Welke vraag die we niet hebben gesteld zou je graag willen beantwoorden? En wat zou je antwoord zijn?
Nee. Zeker niet. Er gaat heel veel goed. Het idee dat de overheid niets kan en bij voortduring broddelwerk aflevert is onzin. Wat dat betreft sluit de beeldvorming niet altijd aan bij de werkelijkheid. Maar goed nieuws is meestal geen nieuws. Wat dat betreft hebben rekenkamer(commissie)s een specifieke verantwoordelijkheid. Het is immers hun taak om de problemen die er zijn aan de orde te stellen. Wat dat betreft hebben rekenkamer(commissie)s die bijna per definitie problemen – die problemen zijn er natuurlijk wel degelijk – aan de kaak stellen een specifieke verantwoordelijkheid. Die verantwoordelijkheid betekent niet het verzorgen van een goed nieuwsshow, maar wel het leveren van een bijdrage aan een realistische blik op de overheid. Het betekent ook dat we steeds weer duidelijk moeten maken aan bestuurders, raadsleden en ambtenaren dat verantwoording moet. Dat is de enige manier om het toenemende cynisme en wantrouwen bij burgers en in de media te doorbreken. Boze burgers worden daardoor niet direct aardig en kritische journalisten zullen zich zeker niet beperken tot lovende kritieken. Maar een overheid die consequent open en transparant is en via die weg laat zien dat ze leert van fouten en tegenslagen, bouwt wel aan een relatie met burgers waarin wantrouwen niet langer dominant is.
De raadsverkiezingen in maart 2022 zijn een prima aanleiding voor rekenkamer(commissie)s en gemeenteraden om weer kennis te maken en de basis te leggen voor een goede samenwerking.
Om dat te ondersteunen maakte Vincent van Stipdonk voor de NVRR zes bouwstenen. Deze zijn aanpasbaar en voorzien van werkvormen, presentaties, menitimetersessies en werkbladen (zie kader).
Dit is onderdeel van het Rekenkamerkompas. Kijk nu alvast wat je er van kunt gebruiken! Bijvoorbeeld voor jullie bijdrage aan het startprogramma van de nieuwe raad. Of voor een intensievere kennismaakmiddag in het najaar 2022.
En: ook rekenkamer(commissie)s van provincies en waterschappen kunnen er goed gebruik van maken!
Jan de Ridder heeft in het kader van zijn afscheid bij de Rekenkamer Metropool Amsterdam een boek geschreven over het lokaal bestuur vanuit het perspectief van een rekenkamer, getiteld De transparante overheid. Grip vergroten en verantwoording afleggen. Zie hier voor een interview in Binnenlands Bestuur over dit boek. Op de website van de RMA is een videoregistratie van het eindgesprek van het symposium Waardevol bestuur te vinden dat ook voor een groot deel over dit boek gaat. Het boek is uitgegeven door Van Gennep.
Vanavond in Nieuwsuur aandacht voor het feit dat er nog steeds gemeenten zonder rekenkamer zijn. Jan de Ridder zal in de uitzending namens de NVRR reageren. Meer informatie over het item in Nieuwsuur is via onderstaande link te vinden.
De uitzending begint om 21:30 uur op NPO2.
Bekijk hier de uitzending terug: https://twitter.com/Nieuwsuur/status/1490796496526225415
Wie is Ans Hoenderdos?
Een geëngageerd manager van rekenkameronderzoek. En in persoonlijke zin: dit jaar ben ik 35 jaar gelukkig getrouwd en we hebben twee fijne dochters.
Hoe ben je in de wereld van de rekenkamers terecht gekomen?
Dat gaat al decennia terug. Tijdens mijn studie Bouwkunde raakte ik geïnteresseerd in maatschappelijk relevant onderzoek. Dat was toen op het gebied van de volkshuisvesting. Aansluitend heb ik jarenlang gewerkt in het wetenschappelijk onderzoek aan de TU Delft. Eind jaren 80 werd ik gedetacheerd bij de staf van de Parlementaire Enquêtecommissie Bouwsubsidies. Dit vergrootte mijn belangstelling voor dit soort werk zozeer, dat ik naast mijn TU Delft aanstelling bij de Algemene Rekenkamer ben gaan werken. Na mijn promotie aan de TU Delft werkte ik bij verschillende departementen. Zo’n 15 jaar geleden namen enkele Waterschappen het initiatief om een Rekenkamercommissie in te stellen. Als nevenfunctie werd ik toen lid van de RKC van Rijnland, RKC Amstel Gooi en Vecht en RKC Zuiderzeeland. Het was een uitdaging en zeer leerzaam om mee te bouwen aan de ontwikkeling van deze Rekenkamercommissies. Toen in 2008 mijn huidige functie vacant kwam, heb ik van mijn hobby mijn werk kunnen maken.
Wat zijn je interne en externe speerpunten als nieuwe voorzitter van de NVRR?
Extern: dat de NVRR een nog steviger vereniging wordt, die een vanzelfsprekend aanspreekpunt is bij het Ministerie van BZK en partnerorganisaties, zodat Rekenkamer(commissie)s worden herkend en erkend als belangrijke hulptroepen van de volksvertegenwoordiging. Intern: de professionele ontwikkeling van de NVRR op het gebied van kennisdeling en samenwerking van de leden – die al volop gaande is – krachtig voortzetten.
Hoe kan de positie van de NVRR nog meer versterkt worden?
Een professionele vereniging heeft een professionele governancestructuur nodig; samen met het bestuur en Manon als directeur wil ik hieraan met voorrang werken.
Welke vraag die we niet hebben gesteld zou je graag willen beantwoorden? En wat zou je antwoord zijn?
Je was al eerder lid van het bestuur en hebt veel NVRR-jaarcongressen georganiseerd. Wat is je daarbij opgevallen? Binnen de Rekenkamer(commissie)s is zeer veel kennis en ervaring, terwijl het lijkt of de vereniging ‘draait’ op een relatief klein aantal leden. De deskundigheid, maar vooral ook goede en frisse ideeën ‘uit het hele land’ kunnen veel meer worden benut. Ik wil en zal me ervoor inzetten om hierbij een verbindende rol te spelen.
De behandeling van het wetsvoorstel is, mede door het aantreden van de nieuwe regering, wederom uitgesteld. Behandeling van het wetsvoorstel is nu voorzien in de week van 7 februari. Wanneer je op de hoogte wil blijven van de exacte datum van behandeling van het wetsvoorstel, dan kun je je via de website van de Tweede Kamer aanmelden om op de hoogte te blijven van de behandeling van het wetsvoorstel.
Op dit moment is Nico op de Laak voor de NVRR bezig met het ontwikkelen van een verdiepingscursus Omgevingswet. De NVRR is op zoek naar mensen die interesse hebben om deze cursus te doceren. Mocht u zelf interesse hebben, of mocht je mensen kennen die deze cursus als docent voor de NVRR zouden willen verzorgen, laat het ons dan weten: info@nvrr.nl.
Op de meeste gemeentelijke begrotingen vormt de Participatiewet de grootste uitgavenpost. Toch doen Rekenkamers zelden onderzoek naar de uitvoering van deze wet. Voor een deel valt dat te begrijpen: het beroep dat op de gemeentelijke bijstand wordt gedaan, neemt immers sinds 2017 geleidelijk af. Dus het uitkeringen deel van de Participatiewet is nauwelijks toegenomen. Op het participatiedeel werd ondertussen bezuinigd.
“De wet wordt (weer) uitgesteld” versus “De wet gaat gewoon door op 1 juli 2022”. Ook veel gehoord: “Er verandert niet zoveel dus wij wachten wel even af” tot “Het wordt een nog grotere operatie dan de Drie decentralisaties in 2015”. Kortom heel verschillende beelden over dezelfde wet die in 2016 al door de Tweede Kamer is aangenomen.
Eén ding is zeker: er zal op bestuurlijk niveau veel veranderen voor gemeenten, provincies en waterschappen. En dat heeft uiteraard de nodige consequenties voor het werk van de rekenkamer(commissie)s. De Verdiepingscursus Omgevinsgwet zorgt er voor dat u op hoofdlijnen kunt meepraten over de Omgevingswet. U bent in staat om mogelijke onderzoeksthema’s te herkennen en u kunt de eerste onderzoeksvragen formuleren. En niet onbelangrijk: u kunt zelf onderzoeken uitvoeren en u kunt externe bureaus adequaat begeleiden.
Elke gemeente, elke provincie en elk waterschap is uniek. Dat geldt ook voor de implementatie van de Omgevingswet in die organisaties en de wijze waarop met de Omgevingswet gewerkt gaat worden. Toch is het mogelijk een aantal suggesties voor rekenkameronderzoek te doen. Tijdens de Verdiepingscursus wordt een groot aantal suggesties besproken.
Voor de cursus is een syllabus samengesteld met de hoofdlijnen van de te bespreken thema’s. In de syllabus is per thema een literatuurlijst opgenomen. De syllabus wordt één week voorafgaand aan de eerste bijeenkomst toegezonden. De presentaties van beide dagen worden na afloop aan de verdiepingscursus ter beschikking gesteld.
Aan de hand van een 16-tal thema’s wordt ingegaan op de belangrijkste onderdelen van de Omgevinsgwet
De twee bijeenkomsten vinden plaats op:
10 februari en 10 maart 2022 en verlopen volgens een vast stramien:
De twee bijeenkomsten vinden plaats met inachtneming van de geldende richtlijnen en adviezen in verband met COVID-19.
De cursus wordt inhoudelijk gecoördineerd door Nico op de Laak (Rekenkamercommissie Bernheze en Rekenkamercommissie Roermond).
Aanmelden is niet meer mogelijk.