Auteur: NVRR Secretariaat

Vandaag vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. In veel gemeenten zal de samenstelling van de raad veranderen. Dat betekent ongetwijfeld dat er nieuwe raadsleden aantreden, die nog weinig of geen ervaring hebben met rekenkamer(commissie)s.

Een mooie gelegenheid dus om u (opnieuw) te introduceren aan de raad. Om u hierbij te ondersteunen, en mogelijk wat voorwerk uit handen te nemen, heeft de NVRR een informatiefolder voor u opgesteld: ‘Beleid onderzocht – Wat de rekenkamer voor u kan betekenen’. Hierin vinden de gemeenteraadsleden kort en bondig antwoord op hun vragen.

Naast de digitale folder, is het ook mogelijk gedrukte exemplaren te bestellen. Een gedrukte folder trekt meer de aandacht en heeft een bewaarfunctie als handig naslagwerk voor de gemeenteraadsleden.

Bestellen
Wilt u exemplaren van deze folder bestellen voor de nieuwe raad in uw gemeente? Stuur een bericht naar info@nvrr.nl met daarin het aantal exemplaren dat u wilt ontvangen. Hier zijn geen kosten aan verbonden.

Wij wensen u een succesvolle introductie aan uw raad, en een vruchtbare start van de komende periode.

Directeur SCP Kim Putters schrijft in een essay dat gemeenten meer moeten samenwerken in de zorg en dat meer ondersteuning nodig is om zoveel mogelijk mensen mee te laten doen in de samenleving. Bovendien moet het rijk de kennisinfrastructurr versterken en zorgen voor goede opleidingen en kennisdeling, zo stelt Putters in zijn essay 'Een lokaal sociaal contract. Voorwaarden voor een inclusieve samenleving’

Om te komen tot een vernieuwd sociaal contract, adviseert de auteur de gemeenten om:

• de sociale basis en solidariteit die inwoners van hun gemeente mogen verwachten te verduidelijken;
• keukentafelgesprekken en inspraak/zeggenschap van burgers en mantelzorgers te verbeteren;
• de informatievoorziening over praktijkervaringen en kennisdeling over goede en slechte praktijken te verbeteren.

Daarnaast zijn andere partijen aan zet in het sociaal domein zoals de wetenschap om te zorgen voor een voortdurende inbreng van gegevens én een goede weging daarvan, om de lerende uitvoeringspraktijk te voeden. En de kennisinstituten om bruikbare kennis voor de lokale praktijken te helpen genereren en goed bedachte experimenten te faciliteren.

Zie ook:

• Gemeenten en rijk samen aan zet in het sociaal domein (Persbericht SCP)
• Een lokaal sociaal contract: voorwaarden voor een inclusieve samenleving: essay
• Directeur SCP Kim Putters pleit voor vernieuwd sociaal contract in de zorg: oratie 'Beleid en Sturing van de Zorg in de veranderende Verzorgingsstaat'

In deze uitzendng van Nieuwsuur van vrijdag 16 maart stelt voorzitter Thijs Heijnen van de rekenkamer Sittard-Geleen stelt dat er niets met de onderzoeken van de rekenkamer wordt gedaan. Ze worden niet besproken in de gemeenteraad. Een aantal raadsleden reageren op dit verwijt van de voorzitter van de rekenkamer.

Vervolgens wordt het probleem van de 'worsteling van de lokale rekenkamer' besproken en wordt Gerrit Hagelstein, oud-bestuurder van de NVRR, om een reactie gevraagd op deze situatie en op de positie van de lokale rekenkamer.

Gemeenten die kiezen voor een breed aanbod van inkoop in het sociaal domein, zorgen voor profijt voor de gemeente zelf als voor hun cliënten. Dit blijkt uit het onderzoek 'Naar een effectieve inkoop binnen het sociaal domein’ van het Centraal Planbureau (CPB).

Het aankopen van zorg via veel aanbieders zorgt ervoor dat deze geprikkeld worden om goede kwaliteit te leveren, omdat ze onderling moeten concurreren. Bovendien spaart het de gemeente kosten, omdat minder tijd gemoeid is met het bepalen welke aanbieders geschikt zijn.

Voorwaarden voor een goed werkende brede inkoop in het sociaal domein zijn:

• de cliënten zicht hebben op de kwaliteit van zorg
• er moeten voldoende gebruikers per gemeente zijn, zodat er ruimte is voor meerdere aanbieders
• de gemeente moet de kostprijs per aanbieder goed in kunnen schatten.

Het inkopen van begeleiding en huishoudelijke hulp vanuit de Wmo en ambulante jeugdhulp voldoen het beste aan deze voorwaarden.

De schuldhulpverlening is over het algemeen bij alle gemeenten breed toegankelijk. Dat concludeert de Inspectie SZW in het onderzoek 'Toegankelijkheid schuldhulpverlening 2017'. Bijna alle deelnemende gemeenten gaan bij een verzoek tot schuldhulpverlening over tot een individuele afweging van de situatie van de hulpvrager voordat een gemeente een besluit neemt een aanvraag toe te kennen dan wel af te wijzen.

Het onderzoek dit jaar is een vervolgonderzoek op dat van 2016. Het geeft weer hoe gemeenten aankijken tegen de toegankelijkheid van schuldhulpverlening. De Inspectie ziet wel aandachtspunten. Zo kan de kennis bij meldpunten om burgers goed door te geleiden naar schuldhulpverlening bij sommige gemeenten beter. Daarnaast krijgt gemiddeld 20 procent van de mensen met problematische schulden geen schuldhulpverlening. Meestal omdat de gemeente ervoor kiest om de hulpverlening eerst op andere problemen te richten, bijvoorbeeld in geval van een verslaving. Een derde van de gemeenten bewaakt echter niet dat de schuldhulpverlening start op het moment dat de situatie is gestabiliseerd.

De Nationale Ombudsman concludeerde in een eerder dit jaar uitgebracht onderzoek dat de toegang tot schuldhulpverlening 'niet laagdrempelig en breed genoeg' was.

Hoewel de invoering van de Omgevingswet recentelijk is uitgesteld naar 2021, is de implementatie van de Omgevingswet een majeure wetgevingsoperatie met een grote impact op provinciaal en lokaal niveau. De Omgevingswet beoogt een vereenvoudiging van wet- en regelgeving, een versnelling van procedures en meer lokale afwegingsruimte.

In navolging van het initiatief om een 3D-denktank in te richten voor het sociale domein om kennis uit te wisselen en te borgen, is het voorstel om een vergelijkbare constructie te bieden aan leden van de NVRR voor de Omgevingswet.

Bij de VNG,  de Denktank Omgevingswet  en de Algemene Rekenkamer is veel expertise aanwezig, de vraag is om deze expertise te bundelen, te actualiseren en toegankelijk te presenteren voor leden van  de NVRR. Wij zoeken dus een onderzoeker die ons gaat helpen met het in kaart brengen van de best practices uit onderzoeken om vervolgens hiervan handreikingen te maken hoe toekomstig onderzoek vorm gegeven kan worden.

Lees de volledige vacature en reageer uiterlijk voor 23 maart 2018.

Het Actieplan voor rekenkamers van minister Plasterk uit 2015 heeft vrijwel geen soelaas geboden. De situatie in 2018 is niet veel beter dan in 2013, toen uit onderzoek door de  NVRR bleek dat in tientallen gemeenten geen rekenkamer actief is. Nu blijkt dat in 85 procent van de gemeentes een goed functionerende rekenkamer actief is en in globaal 15 procent niet of nauwelijks.

Sommige gemeenten hebben de rekenkamer of rekenkamercommissie opgeheven, andere verlagen keer op keer het budget voor de rekenkamer, zodat deze geen rol van betekenis meer kan voeren.

In 2017 voerde de Tweede Kamer een discussie met Plasterk over het al of niet opnemen van raadsleden in de rekenkamercommissies. Een besluit kwam hier helaas niet uit voort, terwijl het rekenkameronderzoek wel alom geprezen wordt, zeker in het sociaal domein. De Gemeentewet is glashelder: gemeenten zijn verplicht om een rekenkamer of rekenkamercommissie in te stellen. Op het niet instellen van zo'n functie zou een harde sanctie van de minister op zijn plaats zijn.