Auteur: NVRR Secretariaat

De Nederlandse Vereniging voor Rekenkamers & Rekenkamercommissies en de Algemene Rekenkamer zijn enthousiast over samen met lokale rekenkamers en rekenkamercommissies onderzoek doen.

Op maandag 10 oktober 2016, de eerste landelijke ‘Spotdag’, trok de Algemene Rekenkamer in vijftien gemeenten op met lokale organisaties om onderzoek te doen naar digitale dienstverlening van de plaatselijke overheid. Dat werkte goed, meer dan 600 mensen deden mee aan een enquête hierover en in Amsterdam beantwoordde 700 leden van het burgerpanel de vragen. De uitkomst was ook goed, de deelnemende gemeenten scoorden gemiddeld een 4 op een schaal van 5 voor de gebruiksvriendelijkheid van het digitaal melden van misstanden in de openbare ruimte. “Het smaakt naar meer”, aldus de deelnemers.

De gemeenten en provincie die aan dit onderzoek meewerkten, vormen geen representatieve selectie. Aan de uitkomsten kunnen dus geen harde conclusies worden verbonden.

Download hieronder de resultaten van de Spotdag.

Op 8 november publiceerde het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de begrotingsanalyse 2016.

Hiermee kunnen individuele gemeentes zichzelf vergelijken met een selectiegroep, met soortgenoten (sociale structuur en centrumfunctie), met het gemiddelde van de gemeenten in de provincie en met de groottegroep. BZK gebruikt deze begrotingsanalyse als toetsingskader binnen artikel 12.

Uit het onderzoek naar digitale dienstverlening dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties jaarlijks uitvoert, kwam Den Haag voor de derde keer op rij als beste uit de bus. Landelijk gezien zijn veel gevraagde producten zoals huur- of zorgtoeslag, studiefinanciering of parkeervergunningen, inmiddels digitaal beschikbaar in verreweg de meeste gemeenten (88%). De gemiddelde digitale volwassenheid van de producten is licht verbeterd, van 68 naar 71 procent, zo blijkt uit de toelichting in Binnenlands Bestuur.

De gemeente Den Haag heeft haar overwinning te danken aan het feit dat het de enige gemeente is die alle onderzochte producten digitaal aanbiedt; regelmatig nieuwe producten introduceert en omdat de gemeente voorop loopt bij de inzet van de Berichtenbox en WhatsApp. 

Het digitale stemlokaal voor de inzendingen op longlist is eerder deze week gesloten. We hebben een viertal inzendingen die doorgaan naar de shortlist en daarmee genomineerd zijn voor de Goudvink 2016. Dit zijn de inzendingen van:

• Rekenkamer Breda – Verbonden partijen en de rol van de raad
• Rekenkamer Heerlen – 3Decentralisaties in beeld gebracht
• Rekenkamer Oost Nederland – Een majeure opdracht Overijssel
• Rekenkamer Utrecht – Een paleis voor de muziek

Op 17 november tijdens de Samenwerkingsdag in Den Haag presenteren de genomineerden hun inzending, waarna de leden van de NVRR een winnaar kiezen. U bent daar toch ook bij?

Mooi succes tijdens eerste Spotdag!

Het is alweer drie weken geleden, 10 oktober jl.,  dat in 16 gemeenten de ervaringen met digitale dienstverlening zijn gespot door leden van rekenkamer(commissie)s en Algemene Rekenkamer collega’s. Met deze eerste spotdag is een mooie respons behaald!

In totaal zijn er 666 vragenlijsten ingevuld. Daarvan zijn er 593 geldig en 73 ongeldig (onder andere veroorzaakt door technische problemen of doordat de respondent de Nederlandse taal niet voldoende beheerste). In het onderstaande schema kunnen jullie zien hoeveel geldige vragenlijsten er per gemeente/provincie zijn opgehaald.

Vervolg
Momenteel is het Spotdag voorbereidingsteam druk bezig met het verwerken van de data.  Er worden twee typen producten opgeleverd:

1. Een overall rapportage op basis van alle ingevulde vragenlijsten, in de vorm van een factsheet.
   Deze rapportage presenteren we tijdens de Samenwerkingsbijeenkomst van de NVRR en AR op 17 november en publiceren we na afloop van de bijeenkomst op de websites van de NVRR en AR.
2. Een overzicht van de uitkomsten per deelnemende rekenkamer(commissie).
   Jullie ontvangen het overzicht voor jullie rekenkamer(commissie) uiterlijk 17 november. We laten het graag aan de rekenkamer(commissie)s zelf om te bepalen of en op welke wijze de uitkomsten worden gepubliceerd.

Presentatie tijdens Samenwerkingsdag 17 november
We hopen dat jullie op 17 november allemaal aanwezig kunnen zijn tijdens de Samenwerkingsdag. Naast de presentatie van de uitkomsten van de Spotdag zijn er ook veel interessante workshops rondom het thema ‘rekenkamers in het digitale tijdperk’.

Aanmelden voor de bijeenkomst kan via de website van de NVRR.

De drie vragen: Databehoefte van rekenkamers
Etienne Lemmens en Steven Dijk

Op de drie vragen ‘Databehoefte rekenkamers’ die in oktober is uitgezet hebben 88 leden geantwoord. Wederom een goede respons, waarvoor onze dank. Dat versterkt ons in de mening dat de drie vragen laagdrempelig zijn en onderwerpen aansnijden die actueel en/of nuttig zijn. Hieronder volgt een eerste schets van de respons op de drie vragen. Als over gemeenten wordt gesproken bedoelen we uiteraard ook provincies en waterschappen.

Tweederde van de respondenten (66%) geeft aan behoefte te hebben aan systematisch verzamelde data over meer en verschillende gemeenten heen. 22% geeft aan geen behoefte te hebben omdat de rekenkamer het onderzoek alleen op de eigen gemeente richt. 13% van de respondenten antwoordt ‘Anders, nl. …’, zoals dat men zelf al gebruik maakt van bestaande bronnen en benchmarks, dat het tot nu toe niet nodig was, de rekenkamer slapend is of vanwege gemeentelijke fusie wordt opgeheven. Opvallend is dat een respondent meldt dat de rekenkamers in de waterschappen de onderzoeksrapporten delen.

Ook opvallend is dat geen enkele respondent de eigen gemeente onvergelijkbaar vindt en daarom geen behoefte heeft aan vergelijkingsmateriaal.

Van de respondenten heeft bijna driekwart (73%) behoefte aan vergelijkingsgegevens op het sociaal domein in het algemeen. Bijna 40% heeft behoefte aan vergelijkingsgegevens over Jeugdwet en WMO in het bijzonder, en iets minder (36%) over de Participatiewet. Iets meer dan de helft (51%) heeft behoefte aan vergelijkingsmateriaal over de Omgevingswet of grondbeleid. Daarna volgen de onderwerpen subsidiebeleid (44%), informatieveiligheid (41%) en personeelsbeleid (22%).

Bij ‘Anders, nl. …’ worden de volgende onderwerpen ingevuld: ‘alle terreinen’, ‘fysiek domein, financiën, cultuurbeleid, economische beleid’, ‘huisvesting’, ‘woningbouw’, ‘duurzaamheid’ en ‘regionale economie’. Een aantal rekenkamers geeft aan hier niet algemeen op te kunnen antwoorden omdat de behoefte afhankelijk is van het onderhavige onderzoek.

Gevraagd naar omschrijving van de specifieke behoefte aan vergelijkingsmateriaal wordt onder andere geantwoord:  ‘bereik en resultaat sociaal domein’, ‘aantallen en bijbehorende budgetten, prestatiegegevens, contractinformatie’, ‘data op input, throughput, output en outcome’, ‘onderwijsachterstandenbeleid’. ‘landelijke kaders en verdeling (lokale) middelen’, ‘data te koppelen met postcode’, ‘open data te koppelen met GIS-code’, ‘cijfers in excel, niet in pdf’, ‘inzicht in wat de omgevingswet betekent voor waterschappen’ en ‘budgetten op duurzaamheid en wat bereiken gemeenten’.

Het merendeel van de respondenten verwacht van KING [waarstaatjegemeente.nl] (76%) en CBS [statline.nl] (73%) de relevante gegevens. Ruim de helft (55%) verwacht dat VNG/IPO data kunnen leveren. Van de planbureaus verwachten de volgende percentages van rekenkamers materiaal: Sociaal en Cultureel Planbureau (52%), Centraal Planbureau (45%) en Planbureau voor de Leefomgeving (33%).

Ook verwacht bijna de helft (49%) van de rekenkamers data van de verschillende inspecties van de ministeries (SZW, Jeugdzorg, Gezondheidszorg enz.) Van Coelo en Raad voor openbaar bestuur/Raad financiële verhoudingen verwacht respectievelijk 44% en 30% van de rekenkamers vergelijkingsmateriaal.

Bij ‘Anders, nl….’ worden nog CROW (Kenniscentrum voor verkeer, vervoer en infrastructuur), Openspending.nl, de Algemene Rekenkamer en de NVRR genoemd. Met betrekking tot de NVRR wordt specifiek genoemd hetgeen de leden aan materiaal produceren.

Veel van de data van de voornoemde instanties is gratis toegankelijk. Soms brengen instanties kosten in rekening, bijvoorbeeld voor extra werkzaamheden. 38% van de respondenten is bereid voor vergelijkingsdata te betalen. De open toegankelijke gegevens van instanties zijn niet altijd actueel, daarvoor moeten afnemers extra kosten betalen. 28% van de respondenten is bereid extra te betalen voor de meest actuele data.

Bovenstaand is een eerste bewerking van de respons op de drie vragen over de databehoefte van rekenkamers. In het V-team (voorheen de commissie kwaliteitszorg) gaan we ons buigen over de vraag welke acties vanuit de NVRR genomen kunnen worden naar aanleiding van de antwoorden van de rekenkamers.

Op donderdag 6 oktober is in de tweede 3D-denktankbijeenkomst in Utrecht gehouden.

Belangrijkste gesprekpunten: “Hoe was het met het op tijd indienen van de jaarrekening en hoe waren de 3D's daarin opgenomen” en “Op welke wijze is de inkoop bij de 3D’s geregeld?”. Daarnaast is de zogeheten”0-meting van Haarlemmermeer“ inhoudelijk besproken met een mooie reflectie op de stand van zaken en de rol van de raad in het sociale domein. In dat rapport is informatievoorziening aan de raad een belangrijk punt inclusief de mogelijke rol van de accountant.

Daarnaast is de versterking/verankering van de 3D-denktank besproken in het bestuur van de NVRR. Er ligt een voorstel met middelen ter ondersteuning waarbij facilitering vanuit het bestuur noodzakelijk is om slagvaardig te zijn en kennis effectief en efficiënt te delen: wij zijn niet voor niets een 3D-denktank

Als vervolgstap in de ontwikkeling van de denktank zoeken we enthousiastelingen:

• Collega’s die 3D-rapporten van andere Rekenkamer(commissie)s willen reviewen
• En Rekenkamer(commissie)s die hun 3D-rapport willen laten reviewen

Het kost niet veel tijd en is één van de schakels om tot betere resultaten te komen. Je kunt je hiervoor opgeven bij info@nvrr.nl voor 17 november 2016.