Benut de verschillen
Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen Paul eens te laten aanschuiven bij het gesprek met de grondbeleid-onderzoekers en Anke bij de editor van de film. De uitgangspunten van Anke (herleidbare uitspraken doen) en Paul (passende vorm voor leken) zijn immers waardevol voor beide onderzoeken. De onderzoeken worden beter van zo’n tegenstem.
Om de verschillende standpunten tot hun recht te laten komen, kun je ook in de rekenkamervergadering ruimte maken voor het conflict. Bijvoorbeeld door actief op zoek te gaan naar het minderheidsstandpunt. Juist op de momenten dat een punt naar consensus neigt, kan de voorzitter vragen: is er iemand die er juist heel anders over denkt? Elkaar de ruimte gunnen om het van een heel andere kant te bekijken, levert vaak rijkere besluiten op. Vermoed je dat iemand er echt anders over denkt? Vraag ernaar en waardeer elkaar erom. En neem er de tijd voor.
Stokpaardjes zijn niet erg. Prima als Anke Paul af en toe geïrriteerd – maar eerlijk gezegd ook een beetje onzeker – maakt met haar vragen naar details en onderbouwing. Of als Paul Anke weer vermoeit met vragen de rode draad, naar ‘wat er gecommuniceerd gaat worden’. En als de gemoederen daarover hoog oplopen, dan betekent dit dat het gaat om zaken (waarden) die echt van belang zijn. Het is goed als ook de voorzitter dat ziet en daarvoor ruimte biedt. En dan (alleen) bijstuurt als het op de persoon gespeeld wordt in plaats van op de bal. We zijn in Nederland niet zo goed in botsende meningen en vurige discussies, en geneigd om snel op consensus aan te sturen. Conflict is letterlijk spannend!
Creatief conflict
Zijn jullie het altijd wel ongeveer met elkaar eens in de rekenkamer? Dan is het zéker tijd voor wat creatief conflict! Benoem dan een tijdelijk burgerlid dat niet bang is eens een tegengeluid te laten horen. Zo kunnen inwoners van Zeist tijdelijk lid worden van de rekenkamer. “Deze burger-wisselspelers kijken met andere ogen, brengen hun eigen expertise mee en dat leidt tot nieuwe inzichten”, aldus Brenda Bouwhuis (secretaris rekenkamer Zeist).
Maar zo drastisch hoeft het niet. Het helpt als je als rekenkamer jaarlijks jaar een teamdag hebt waarin je aandacht besteedt aan elkaars drijfveren en kwaliteiten. De Delftse Rekenkamer deed recent tijdens een ontspannen teammiddag het Kwaliteitenspel: hoe zie jij jezelf en hoe zien de anderen dat? (Voorzitter Peter Castenmiller: “Leuk was dat ieders verborgen kwaliteiten expliciet werden gemaakt. Zo werd duidelijk wat we in elkaar waarderen.”) Wat vind jij je topkwaliteiten van jezelf en van de anderen? Daarmee kunnen jullie speels verkennen hoe je elkaar ziet. Dan blijkt bijvoorbeeld dat de anderen jou waarderen om een kwaliteit die jij voor jezelf als valkuil ziet – bijvoorbeeld zorgvuldigheid. En het kan al enorm helpen als je al een beetje hebt kunnen lachen om elkaars stereotype reacties en vooroordelen. Alleen dat al heeft zo zijn voordelen!
Aan de slag
Als je hiermee verder wilt, kunnen de volgende ‘links’ je helpen:
Marije van den Berg en Vincent van Stipdonk ontwikkelen en verzamelen manieren en vormen waarmee rekenkamers gerichter kunnen sturen op succes en professionaliteit.
Wil je binnen je rekenkamer(commissie) of in een regionale kringbijeenkomst ook gericht in gesprek over hoe je nog beter kunt koersen op succes? Heb je daarbij hulp nodig, of heb je vragen of tips? Graag naar kompas@nvrr.nl.
