Wet Versterking decentrale rekenkamers

Voor de aanstelling van de ondersteuning van de rekenkamer (secretaris en/of onderzoekers) in gemeente of provincie bestaan twee opties:

1. Als de ondersteuners op de griffie (gaan) werken, dan worden zij benoemd door de raad (Artikel 107e lid 2 stelt dat de raad de op de griffie werkzame ambtenaren benoemt)
2. Als zij niet op de griffie werken, dan worden zij benoemd door het college (Artikel 81j lid 2 stelt dat het college op voordracht van de RK besluit over arbeidsovereenkomsten voor ambtenaren die de RK ondersteunen)”

(Als je niemand kunt of wilt aanstellen, dan is het inhuren van ondersteuning (een ZZP-er of een bureau) een alternatieve optie).

De NVRR en/of het ministerie van Binnenlandse Zaken zoeken nog uit hoe dit in een waterschap moet worden geregeld (het is nog onduidelijk hoe je dat regelt in een monistisch systeem).

Nb. Als je een gemeenschappelijke rekenkamer wilt vormen samen met andere gemeenten dan zijn daarvoor twee opties:

1. een personele unie. Dan benoemt elke deelnemende gemeenteraad dezelfde mensen (onder de zelfde voorwaarden) in de gemeentelijke rekenkamer. Formeel zijn dat dan verschillende rekenkamers, maar in de praktijk werken zij dan voor alle deelnemende gemeenten.
2. een gemeenschappelijke regeling. Dan stellen raden van twee of meer gemeenten een gemeenschappelijke rekenkamer in (op basis van art.81). Dat moet via een gemeenschappelijke regeling (op basis van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen). Het mag niet via een verordening. De NVRR komt nog met model van zo’n gemeenschappelijke regeling.

De Tweede Kamer nam dit via een amendement op in de wet, omdat in de praktijk onduidelijk was wat ‘het gevoerde bestuur’ betekent. En (vooral) om duidelijk te maken dat “de bevoegdheid ruim moet worden opgevat: beleidsvoorbereiding, -vorming, -vaststelling, -uitvoering en -effecten vallen hieronder maar ook het functioneren van de ambtelijke organisatie, die het gemeentebestuur bij zijn taakvervulling ten dienste staat, en de politieke organisatie van de gemeente.” (aldus toelichting amendement).

Nb. Denk eraan dat deze termen ook vaak staan op de website, reglement van orde, de eerste sheets van presentaties etc.

Informatie hierover kunt u vinden op het volgende nieuwsbericht: Modelverordening beschikbaar — NVRR.

1. Hiermee krijgt het onderzochte orgaan de kans om feitelijke onjuistheden of onvolkomendheden in het conceptrapport te signalen (dit noemen we ‘ambtelijk wederhoor’), die de rekenkamer vervolgens eventueel kan corrigeren. Ook krijgt het onderzochte orgaan – meestal daarna – de kans om te reageren op de conclusies (dit noemen we ‘bestuurlijk wederhoor’). De rekenkamer kan die conclusies eventueel nog aanpassen op basis van die reactie.
2. Het begrip ‘rapport’ moet ruim worden opgevat, dus veel schriftelijke producten van de rekenkamer die betrekking hebben op een specifiek onderzoek tellen als ‘rapport’ (bijv. ook quick scans of rekenkamerbrieven). De verplichting geldt niet voor documenten die geen bevindingen of conclusies bevatten (zoals een onderzoeksopzet, onderzoeksprogramma of jaarverslag etc.).

Dit gaat om de aan het college gerichte aanbevelingen van de rekenkamer, aanbevelingen die binnen het domein van het college liggen, zoals bedoeld in artikel 160 Gemeentewet. Het gaat dus om de inhoud van de aanbeveling en niet om de vorm of formulering. Het college hoeft dus niet te rapporteren over aanbevelingen die aan de raad zijn gericht. Ook niet bij aanbevelingen als: ‘verzoek uw college om halfjaarlijks een risicoanalyse uit te voeren’. Daarom is het verstandig dat de rekenkamer en de raad afspraken maken over hoe en door wie wordt gerapporteerd over de opvolging van aan de raad gerichte aanbevelingen van de rekenkamer.

Alle rekenkamers moeten een reglement van orde hebben (artikel 51ai). De meesten hebben dat al. Daarin moet in ieder geval de volgende punten worden aangepast:

1. het ‘gevoerde bestuur’ wordt ‘gevoerde beleid’ (art.182)
2. Als je onderzoek gaat doen naar wat we meestal ‘verbonden partijen’ noemen, moet je de colleges van de andere deelnemende gemeenten daarover informeren. Na afloop moet je hen ook het rapport sturen. (art. 184).
3. Verplicht wederhoor (“Het onderzochte orgaan krijgt de gelegenheid te reageren op bevindingen en voorlopige conclusies in de rapporten” (art. 185).